ردپای سودهای نجومی در بازار برنج | سفره مردم را چه کسی تنظیم می‌کند؟
به گزارش همشهری آنلاین، مسئولان وزارت جهاد کشاورزی نابسامانی بازار برنج را ناشی از گرانفروشی واردکنندگان عنوان می‌کنند و غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی هم با اشاره به کارشکنی‌ها و گرانفروشی‌های واردکنندگان، از سود ۲۵۰ میلیون دلاری یک شرکت واردکننده از فروش برنج پرده برداشت تا پازل متهمان تنش بازار برنج جور شود.
طبق گزارش مرکز آمار، قیمت برنج درجه‌یک ایرانی در مهرماه به حدود ۳۱۶ هزار تومان در هر کیلوگرم رسیده و با وجود وعده و وعیدهای فراوان در مورد کنترل گرانی در این بازار و حتی برداشتن محدودیت فصلی واردات برنج و برداشت برنج جدید در سال۱۴۰۴ همچنان قیمت‌ها در این بازار بالاست.
هم‌اکنون برخی گزارش‌های میدانی از عبور قیمت برنج ایرانی حاکی از کیلویی ۳۵۰ هزار تومان است. همچنین شنیده می‌شود به‌دلیل محدودیت عرضه برنج پاکستانی قیمت آن از کیلویی ۲۰۰ هزار تومان نیز گذشته است.
براساس گزارش رسمی مرکز آمار کشور متوسط قیمت هر کیلو برنج ایرانی درجه‌یک در مهرماه امسال ۳۱۶ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل ۶.۴ درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۵۵.۴ درصد افزایش قیمت داشته است.
متوسط قیمت برنج خارجی درجه‌یک هم در مهرماه امسال ۱۰۵ هزار تومان اعلام شده است که نسبت به ماه قبل ۷.۷ درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶۱.۶ درصد افزایش نشان می‌دهد.
در این گزارش حداقل قیمت برنج ایرانی در مهرماه امسال ۲۵۷ هزار تومان و حداکثر آن در بازار ۳۵۳ هزار تومان عنوان شده است. حداقل و حداکثر قیمت برنج خارجی هم در ماه گذشته، به‌ترتیب، ۶۹ هزار تومان و ۱۷۶ هزار تومان اعلام شده است.
وقتی واردکنندگان برنج توزیع‌کننده هم شدند
مسئولان اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران طی این مدت همواره فروش دوفاکتوره برنج را یکی از مهم‌ترین عوامل گرانی آن عنوان کرده‌اند. آنها خارج شدن سیستم توزیع کشور از حالت استاندارد و ورود واردکنندگان به این حوزه را موجب دخالت آنها در روند تنظیم بازار عنوان می‌کردند که موجب می‌شد برنجی که با ارز دولتی وارد کشور شده است با قیمت‌هایی بالاتر از قیمت‌های مجاز به فروش برسد و سود بیشتری را روانه جیب واردکنندگان کند، چراکه این روش عرضه موجب شد که واردکنندگان نوعی انحصار در بازار برنج ایجاد کنند.
وضعیت ناآرام بازار برنج موجب شد که حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه به این موضوع ورود کند. وی مردادماه امسال در این مورد گفت: برخی گرانی‌ها به دلایل تحریم‌ها، کم‌آبی یا سایر مشکلات طبیعی قابل توجیه است، اما بخشی از این گرانی‌ها حقیقتا غیرمتعارف است.
اژه‌ای ضمن تأکید بر ضرورت مقابله با احتکار برنج به موضوع گزارش‌هایی در مورد احتکار قابل توجه برنج توسط یک شرکت خاص اشاره کرد که موجب افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها شده بود. پس از این اظهارات، وزیر جهاد کشاورزی به‌سرعت با ورود به موضوع اعلام کرد پرونده‌ای در سازمان تعزیرات حکومتی برای این شرکت تشکیل شده است.
پرده‌برداری از سودهای عجیب
حالا اما غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی که زمانی کاهش تولید برنج ایرانی را از عوامل مهم افزایش قیمت برنج در بازار عنوان کرده بود، از سود ۲۵۰ میلیون دلاری یک واردکننده پرده‌برداری کرد.
وی در جلسه شورای معاونان وزارت با انتقاد از رفتار برخی واردکنندگان برنج گفت: قیمت تمام‌شده هر کیلو برنج وارداتی برای واردکنندگان بین ۳۸ تا ۴۰هزار تومان است و طبق ضوابط باید حداکثر با قیمت ۵۰هزار تومان در بازار عرضه شود. اما متأسفانه شاهدیم که همان برنج‌ها در بازار تا ۱۱۰ هزار تومان هم به فروش می‌رسند.
نوری قزلجه تأکید می‌کند: تا ما در مورد برنج مصوبه گرفتیم که باید برنج وارداتی از سوی شرکت بازرگانی دولتی توزیع شود، تبلیغات زیادی علیه وزارتخانه شد و همه در کشور متخصص برنج شدند و در همه‌جا درباره برنج اظهارنظر می‌کنند. چرا؟ چون سیاست درستی گذاشته شده است.
وی ادامه داد: باید بگوییم که برنج را لب مرز آوردید؛ دست شما درد نکند. آن را به ما تحویل دهید تا ما به دست مردم برسانیم. شما واردات خود را انجام بدهید و سود آن را دریافت کنید. چرا می‌خواهید برنج را ۲ برابر بفروشید؟ ما این اجازه را نمی‌دهیم.
وزیر جهاد کشاورزی تأکید کرد: جهاد کشاورزی با همکاری دستگاه‌های نظارتی، گمرک و سازمان حمایت، نظارت بر زنجیره واردات و توزیع برنج را تشدید کرده و با متخلفان به‌صورت قاطع برخورد خواهد کرد.
تولید و واردات برنج چقدر است؟
فرود عسگری، رئیس‌کل گمرک ایران هم گفت: در ۷ماه امسال ۹۷۰هزار تن واردات برنج انجام شده که رشد ۹۱درصدی نسبت به سال قبل داشته است. بنا به آمارهای اعلام‌شده براساس میزان تولید برنج در کشور، نیاز کشور به واردات برنج سالانه ۱.۳ تا ۱.۴ میلیون تن است.
گفته می‌شود امسال میزان تولید برنج ۱.۸ تا ۱.۹ میلیون تن بوده است.
افزایش شدید قیمت برنج در ایران در حالی است که طبق اعلام مراجع بین‌المللی، قیمت برنج هندی در یک سال اخیر ۲۲ درصد و برنج تایلندی و ویتنامی ۳۱ درصد ارزان شده‌اند. این آمار نشان می‌دهد قیمت برنج در بازارهای جهانی در یک سال اخیر به‌شدت نزولی بوده است.