راهکار هسته‌ای برای رفع ناترازی برق
به گزارش همشهری آنلاین، نگاه کلی به جایگاه فناوری هسته‌ای در جهان امروز و میزان تولید برق از این فناوری، به‌خوبی تکیه کشورهای پیشرفته به آن را نشان می‌دهد. امروز در آمریکا ۹۱ هزار و ۵۰۰ مگاوات برق هسته‌ای تولید می‌شود. کشور فرانسه با ۶۱ هزار مگاوات برق اتمی در رده دوم قرار گرفته است. چین با ۵۲ نیروگاه اتمی خود، ۵۲ هزار مگاوات برق هسته‌ای تولید می‌کند. روسیه، ژاپن، کره جنوبی، کانادا، آلمان، هند، انگلیس و اسپانیا هم در جایگاه‌های بعدی تولید برق هسته‌ای قرار دارند.
همان‌طور که گفته شد؛ شیوه‌های تولید انرژی همیشه در حال تغییر و تحول بوده‌اند و بر همین اساس، انرژی هسته‌ای هم در طول این سال‌ها تحت تأثیر این به‌روزرسانی‌ها قرار گرفته و امروز یک نسخه تقریباً جدید از آن تحت عنوان «میکرو راکتورهای هسته‌ای» به میدان آمده است.
میکرو راکتور هسته‌ای مزایایی دارد که می‌تواند آینده صنعت هسته‌ای را به این سمت بکشد. ازجمله این مزایا می‌توان به اشغال فضای کم، قابلیت جابجایی، امکان راه‌اندازی در مناطق دورافتاده و کاهش هزینه‌های انتقال برق اشاره کرد.
درباره میکرو راکتورهای هسته‌ای و آینده این فناوری با مهدی تفضلی، رئیس گروه توسعه همکاری‌های بین‌المللی سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره‌وری برق وزارت نیرو و سیدطه‌حسین مدنی، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند و کارشناس انرژی گفت‌وگو کردیم.
آینده صنعت هسته‌ای در میکرو راکتورها نهفته است
مهدی تفضلی، رئیس گروه توسعه همکاری‌های بین‌المللی سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره‌وری برق وزارت نیرو، درباره استفاده از میکرو راکتورهای هسته‌ای به‌عنوان یکی از شاخه‌های انرژی پاک و تجدید پذیر گفت: در مورد راکتورهای SMR یا کوچک هسته‌ای، در دنیا تحقیقات گسترده‌ای صورت گرفته و نمونه‌هایی هم اخیراً نصب شده است.
تفضلی با بیان اینکه آینده صنعت هسته‌ای ظاهراً در این نوع راکتورها نهفته است؛ افزود: سازمان انرژی اتمی ایران هم در حال بررسی این موضوع است.
وی خاطرنشان کرد: نیروگاه‌های هسته‌ای در حالتی که سوخت‌های فسیلی به اتمام برسند یا به هر دلیلی ممانعتی برای مصرف این نوع سوخت‌ها ایجاد شود؛ می‌توانند برق پایه را تأمین کنند. البته از دید شبکه برق، نیروگاه‌های هسته‌ای حتماً باید به‌صورت گسترده با مولدهای تجدید پذیر موجود در شبکه مورداستفاده قرار گیرند تا توازن تولید و مصرف برق به‌خصوص در شب که تولید نیروگاه‌های خورشیدی قطع می‌شود و شاید ظرفیت ذخیره‌سازی برق نیز در مقیاس انبوه وجود نداشته باشد؛ حفظ شود.
جزئیات بیشتر درباره میکرو راکتورهای هسته‌ای
سید طه‌حسین مدنی رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند هم درباره ویژگی‌های فنی و مزایای میکرو راکتورهای هسته‌ای گفت: اساس طراحی میکرو راکتورها، تولید برق در مقیاس کم و استفاده از آن به‌صورت مستقل از شبکه برق سراسری است. این نوع طراحی باعث شده تا بتوان این نیروگاه‌های کوچک را در مناطق مختلف به‌ویژه مناطق دورافتاده به کار برد و هزینه انتقال برق را کاهش داد.
او ادامه داد: این نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس را می‌توان برای تأمین برق، آب گرم و آب شیرین مناطق دور از دسترس و یا تأمین انرژی کشتی‌ها به کار گرفت. همچنین می‌توان از این فناوری برای تأمین برق پروژه‌های بزرگ مسکن استفاده کرد.
مدنی افزود: ارتفاع میکرو راکتورهای هسته‌ای بین ۵ تا ۱۰ متر است. ابعاد کوچک میکرو راکتورها امکان جابجایی آن را فراهم کرده است. این نیروگاه‌های کوچک عمدتاً با یک‌بار سوخت‌گیری می‌توانند ۵ تا ۱۰ سال فعالیت کرده و طی این مدت نیاز به سوخت‌گیری مجدد ندارند. طراحی برخی میکرو راکتورها قابلیت فعالیت ۲۰ ساله با یک‌بار سوخت‌گیری را فراهم کرده است. البته ممکن است با پیشرفت تکنولوژی، دوره سوخت‌گیری طولانی‌تر هم بشود.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند درباره اهمیت میکرو راکتورها از منظر پدافند غیرعامل هم اشاره و خاطرنشان کرد: با توجه به تهدیداتی که نسبت به صنعت هسته‌ای کشور وجود دارد و اخیراً هم بیشتر شنیده می‌شود؛ میکرو راکتورها با توجه به ابعاد کوچک و قابلیت جابجایی، ازنظر پدافند غیرعامل و محافظت در برابر تهدیدات گزینه مناسبی خواهند بود.
تحقیق و توسعه میکرو راکتورهای هسته‌ای در جهان
مدنی با اشاره به کشورهای سرمایه‌گذار در میکرو راکتورهای هسته‌ای گفت: آمریکا، کانادا، روسیه، چین و ژاپن ازجمله کشورهایی هستند که به سمت توسعه میکرو راکتورهای هسته‌ای رفته‌اند. طراحی‌های مختلف میکرو راکتورهای هسته‌ای توان تولید بین ۵ تا ۴۴۰ مگاوات برق دارند. هزینه راه‌اندازی هر مگاوات از میکرو راکتورهای هسته‌ای در طرح‌های مختلف هم بین ۳ تا ۱۰ میلیون دلار برآورد می‌شود.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند اظهار کرد: به‌طورکلی، پیش‌بینی می‌شود این فناوری با توجه به مزایای زیست‌محیطی و اقتصادی، در آینده نقش مهمی در تأمین انرژی پایدار جهان داشته باشد. به همین دلیل سایر کشورها هم در حال بررسی این فناوری و درصدد توسعه آن هستند. ایران باید با استفاده از تریبون‌های بین‌المللی مانند کنوانسیون تغییر اقلیم و رویداد سالانه کاپ، اهمیت توسعه این فناوری در کشور را گوشزد کند.
مدنی افزود: کشورهای توسعه‌یافته در این کنوانسیون اهدافی چون کاهش انتشار کربن توسط کشورهای درحال‌توسعه را دنبال می‌کنند و یکی از راه‌های رسیدن به این هدف، فراهم کردن شرایط استفاده از میکرو راکتورهاست.
