بازارهای جهانی زیر سایه سیاست پولی فدرال رزرو و تنش‌های ژئوپلیتیک | تقاطع اقتصاد، سیاست و ژئوپلیتیک

به گزارش همشهری آنلاین، برآیند تحولات هفته گذشته نشان می‌دهد که بازارهای جهانی در حال تجربه نوعی «انتظار پرریسک» هستند. از یکسو، سیاست پولی آمریکا در آستانه چرخش احتمالی قرار دارد و هر داده جدید می‌تواند مسیر نرخ بهره را تغییر دهد. از سوی دیگر، تنش‌های ژئوپلیتیک در اروپا و جنگ تجاری، سایه‌ای سنگین بر بازارها افکنده‌اند.

طلا و نقره به‌عنوان دارایی‌های امن و سرمایه‌ای در حال جذب سرمایه‌اند، نفت در میانه عرضه و تقاضا با نوسان دست‌وپنجه نرم می‌کند و دلار نیز تحت فشار انتظارات کاهشی قرار دارد. در مجموع، بازارها به جای حرکت در مسیرهای قطعی، در حال پیشروی بر لبه‌ای باریک میان امید به رشد و هراس از رکود هستند.

در این شرایط، نگاه‌ها بیش از هر زمان دیگر به نشست سپتامبر فدرال رزرو دوخته شده است؛ جایی که تصمیم‌گیری درباره نخستین کاهش نرخ بهره پس از ماه‌ها می‌تواند نه تنها بر بازارهای مالی، بلکه بر چشم‌انداز اقتصاد جهانی اثرگذار باشد.

چرخش تدریجی در لحن فدرال رزرو

در بیانیه منتشرشده، فدرال رزرو ضمن اشاره به تأثیرگذاری نوسانات صادرات خالص بر داده‌های کلان اقتصادی، تأکید کرد که شاخص‌های اخیر بیانگر کاهش سرعت فعالیت‌های اقتصادی در نیمه نخست سال جاری هستند. این در حالی است که ارزیابی‌های پیشین، رشد اقتصاد آمریکا را با سرعت قابل توجه توصیف می‌کردند. به بیان دیگر، تغییر در توصیف رشد اقتصادی نشان از احتیاط فزاینده مقام‌های پولی دارد.

فدرال رزرو همچنین تصریح کرد که نرخ بیکاری همچنان در سطوح پایین قرار دارد، هرچند تورم بالاتر از سطح هدف ۲ درصدی باقی مانده است. تداوم ابهام در خصوص مسیر آینده اقتصاد، فدرال رزرو را در موقعیتی قرار داده که تصمیمات بعدی آن به شدت به داده‌های دریافتی و تحولات آتی وابسته است. نگرانی مهم دیگر، جنگ تجاری جاری ایالات متحده است که می‌تواند روند دستیابی به هدف تورمی را مختل کند.

طلا؛ پناهگاه امن در سایه نااطمینانی‌ها

همزمان با این تحولات، بازار طلا بار دیگر به کانون توجه سرمایه‌گذاران بازگشت. قیمت طلا با رشد نسبی به ۳,۳۷۵ دلار در هر اونس رسید. این فلز گران‌بها طی ماه‌های اخیر بارها رکورد ۳,۵۰۰ دلاری را در ماه آوریل آزمایش کرده اما در دامنه ای محدود نوسان داشت.

جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، در اظهارات اخیر خود به تغییر توازن ریسک‌ها اشاره کرد: از یکسو نشانه‌های کندی بازار کار با بازنگری آمار اشتغال و افزایش نرخ بیکاری آشکار شده و از سوی دیگر تهدید تورم همچنان پابرجاست. او افزود که این شرایط احتمالاً نیازمند تعدیل سیاست پولی خواهد بود که به کاهش ۲۵ واحد پایه‌ای نرخ بهره در تصمیم ماه سپتامبر منتهی می‌شود. همین موضع کاهشی باعث شد معامله‌گران انتظار سه نوبت کاهش نرخ در سال جاری را در قیمت‌ها لحاظ کنند؛ عاملی که به نفع فلزات بدون بازده مانند طلا عمل کرده است.

از سوی دیگر، تحولات ژئوپلیتیکی نیز به حمایت از طلا دامن زد. گزارش‌ها حاکی است روسیه بزرگ‌ترین حمله پهپادی و موشکی خود به اوکراین در یک ماه اخیر را انجام داده و مسکو، کی‌یف را به رد توافق صلح پایدار و عادلانه متهم کرده است. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران بار دیگر به دارایی‌های امن روی آوردند.

نفت خام؛ توازن شکننده میان عرضه و تقاضا

بازار نفت نیز هفته‌ای پرنوسان را پشت سر گذاشت. بهای قراردادهای آتی نفت برنت با رشد ۰.۱ درصدی در سطح ۶۷.۷ دلار در هر بشکه تثبیت شد و نخستین رشد هفتگی خود در سه هفته اخیر را ثبت کرد. نفت خام WTI نیز با افزایش ۰.۲ درصدی به ۶۳ دلار در هر بشکه رسید.

عامل اصلی این رشد، کاهش غیرمنتظره ذخایر نفت خام آمریکا به میزان ۶ میلیون بشکه در هفته گذشته بود؛ رقمی بسیار بالاتر از برآوردها که نشانه‌ای از تقاضای قوی تلقی شد. همزمان، حملات هوایی روسیه به اوکراین و ضربه اوکراین به پالایشگاه و ایستگاه پمپاژ نفتی کلیدی، جریان عرضه از طریق خط لوله «درژبا» را مختل کرد و عدم قطعیت بیشتری به بازار افزود.

با این حال، نگرانی‌ها از داده‌های ضعیف اقتصادی آلمان و احتمال مازاد عرضه در فصل پس از تابستان، مانع از رشد بیشتر قیمت‌ها شد. در کنار این عوامل، نگاه معامله‌گران به کنفرانس اقتصادی جکسون هول دوخته شد؛ جایی که اظهارات کاهشی جروم پاول رئیس فدرال رزرو بار دیگر انتظار کاهش نرخ بهره در سپتامبر را تقویت کرد. چنین رویکردی می‌تواند با تحریک رشد اقتصادی، تقاضای انرژی را نیز افزایش دهد.

نقره؛ ستاره صنعتی و سرمایه‌ای

در بازار فلزات گران‌بها، نقره با صعود چشمگیر به ۳۹ دلار در هر اونس رسید و به رکورد ۱۴ ساله ۳۹.۵ دلار نزدیک شد. حمایت از این رشد فقط ناشی از انتظارات کاهشی سیاست پولی نبود، بلکه داده‌های صنعتی نیز به یاری این فلز آمدند.

گزارش‌های تازه نشان می‌دهد صادرات سلول‌های خورشیدی چین در نیمه نخست سال بیش از ۷۰ درصد رشد کرده است؛ رشدی که به‌ویژه از تقاضای فزاینده هند برای انرژی خورشیدی ناشی شد. علاوه بر این، چین در ماه مه بیش از ۹۳ گیگاوات ظرفیت پنل خورشیدی نصب کرده که نشان‌دهنده جهش سالانه ۳۰۰ درصدی و ثبت رکوردی تازه محسوب می‌شود. این روند قبل از اعمال تغییرات جدید سیاستی رخ داده که اتصال پنل‌ها به شبکه را دشوارتر خواهد کرد. چنین چشم‌انداز صنعتی، نقره را به‌عنوان یک فلز دوگانه (سرمایه‌ای و صنعتی) در موقعیتی ویژه قرار داده است.