خاموشی‌ها تا کی ادامه دارد؟
به گزارش همشهری آنلاین، کارشناسان می‌گویند: نیروگاه‌ها به دلیل فشارهای مداوم و کاهش تأمین سوخت، قادر به تأمین حداقل نیاز مصرف‌کنندگان نیستند. افزایش ۴۵ درصدی مصرف مازوت باعث آسیب به تجهیزات و کاهش تولید برق شده و خاموشی‌های منازل و صنایع تشدید شده است.
تحلیلگران صنعت برق هشدار می‌دهند که بحران خاموشی‌ها در کشور ادامه خواهد داشت و وضعیت شبکه برق به سطح تاب‌آوری رسیده است.
کارشناسان تأکید می‌کنند که علت اصلی ناترازی برق، کاهش سرمایه‌گذاری و مدیریت ناکارآمد در سال‌های گذشته است. کاهش تأمین گاز نیروگاه‌ها و تأخیر در تعمیرات سالانه موجب خارج‌شدن بسیاری از نیروگاه‌های کوچک از مدار شده و راندمان تولید برق را کاهش داده است. در کنار این، نبود یک نهاد مرکزی تصمیم‌گیر سبب شده است که مدیریت خاموشی‌ها به استانداران و زیرمجموعه‌های مختلف وزارت نیرو واگذار شود، بدون اینکه تجربه یا برنامه جامعی برای کنترل مصرف و تأمین انرژی وجود داشته باشد.
با حدود ۴۲ میلیون مصرف‌کننده و کسری ۱۶ هزار مگاواتی در لحظه پیک، کارشناسان معتقدند که وضعیت برق کشور همچنان شکننده است و خاموشی‌ها تا پایان سال ادامه خواهد داشت. این بحران نشان می‌دهد که عبور از بحران‌های برق، بدون اصلاح ساختار مدیریت و برنامه‌ریزی بلندمدت ممکن نیست.
در میزگرد اقتصادی تلویزیون همشهری این موضوع را با حضور مهدی مسائلی، دبیرکل سندیکای صنعت برق، علی‌رضا کفش‌کنان، مدیرعامل شرکت افق تامین انرژی پارس و محمد عنایتی، کارشناس حوزه انرژی بررسی کردیم.
مصرف مازوت ۴۵ درصد بیشتر شد
مهدی مسائلی، دبیرکل سندیکای صنعت برق: صنعت برق دچار ناترازی و کمبود است که علت آن به مدت‌ها قبل برمی‌گردد. در این میان، علت افزایش قطعی برق با وجود کاهش دما، این است که نیروگاه‌ها دچار وضعیت مناسبی نیستند. قرار بود نیروگاه‌های خورشیدی امسال احداث شوند اما اینگونه نشد.
امروز صنعت برق از مسئله پایداری نسبی به وضعیت تاب‌آوری رسیده است. با وجود عبور از مصرف پیک، نیروگاه‌ها به علت فشاری که متحمل شده‌اند، نمی‌توانند برق موردنیاز را تامین کنند. نیروگاه‌ها حداقل تولید موردنیاز را هم ندارند. به همین دلیل خاموشی‌های صنایع و منازل بیشتر شده است.
تا مردادماه امسال استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها ۴۵ درصد بیشتر از سال قبل بوده است. استفاده از مازوت سبب آسیب‌دیدن نیروگاه‌ها و کاهش تولید آنها شده است. با وضعیت فعلی تا پایان سال همچنان قطعی برق خواهیم داشت. همین که شبکه برق کشور دچار فروپاشی نشده باید خدا را شکر کنیم.
۴۲ میلیون مصرف‌کننده برق در کشور داریم که در لحظه پیک امسال نیاز به‌مصرف ۷۶۸۰۵ مگاوات بوده و میزان تامین برق ۶۳۰۰۰ مگاوات بوده که بیانگر ۱۶۰۰۰ مگاوات کسری است. در سال‌های اخیر رشد مصرف بیشتر از رشد تولید بوده است. برنامه جامعی برای مدیریت مصرف برق نداریم. یکسری تداخلات مدیریتی در صنعت برق هم وجود دارد.
دولت دوازدهم به هشدارها گوش نداد
علی‌رضا کفش‌کنان، مدیرعامل شرکت افق تامین انرژی پارس: از زمانی که طرح تثبیت قیمت حامل‌های انرژی از دهه ۸۰ اجرا شد، روند افول سرمایه‌گذاری در صنعت برق شروع شد. در سال‌های ۹۷ و ۹۸ بخش خصوصی به دولت دوازدهم هشدار داد که دچار مشکل می‌شویم اما مسئولان وقت وزارت نیرو گوش ندادند و کمبود برق و اعمال خاموشی را با عنوان مدیریت بار، اجرا کردند.
قبلا مشکل کمبود نیروگاه داشتیم الان مضاعف شده و کمبود سوخت هم داریم. قبلا ۲۵۰ میلیون مترمکعب گاز به نیروگاه‌ها داده می‌شد که اکنون به ۱۵۰ میلیون مترمکعب کاهش یافته است و نیروگاه‌ها دارند مازوت بیشتری می‌سوزانند. حتی نیروگاه‌هایی داریم که بیش از یک سال است به طور مستمر در حال استفاده از مازوت هستند و در تابستان هم در حال سوزاندن مازوت هستند.
فرکانس شبکه در روزهای اخیر به ۴۹.۳ کاهش یافت و بسیاری از نیروگاه‌های مقیاس کوچک از مدار خارج شدند. راندمان نیروگاه‌های برق حرارتی ایران کمتر از ۴۰ درصد است که نسبت به میانگین جهانی خیلی پایین نیست. همچنین شدت مصرف انرژی در ایران ۲ تا ۲.۵ برابر میانگین جهانی است.
سوءمدیریت وزارت نیرو عامل خاموشی‌هاست
محمد عنایتی، کارشناس حوزه انرژی: قطعی برق در بسیاری از نقاط کشور ۴ ساعت است و حتی بیش از ۴ ساعت هم اعمال می‌شود. صنایع کوچک تا ۳ روز در هفته قطعی برق دارند و شهرک‌های صنعتی هم ۴ تا ۵ روز قطعی برق هفتگی دارند.
مردم می‌پرسند که این ناترازی برق در دولت قبل هم وجود داشت اما چرا در آن دولت قطعی برق نبود و در این دولت اینقدر شدید شده است؟
قیمت برق در سال جاری نسبت به سال‌های قبل بسیار بیشتر شده است. بخش اعظم قطعی برق امسال ناشی از مدیریت است. وزارت نیرو در دولت چهاردهم تلاش کرد مسئولیت تنظیم برق را به استانداران واگذار کند در حالی که استانداران هیچ تخصصی در این حوزه ندارند.
هم‌اکنون نابسامانی گسترده در مدیریت برق وجود دارد و یک نهاد مرکزی در این زمینه وجود ندارد به همین دلیل قطعی برق با دستور زیرمجموعه‌های مختلف وزارت نیرو انجام می‌شود. تعمیرات نیروگاهی هر سال باید قبل از فصل گرما تمام شود اما امسال با تاخیر انجام شد و این ناشی از سوءمدیریت وزارت نیرو است. این تاخیر سبب شد که برخی نیروگاه‌ها در اوج گرما خارج از فعالیت بودند.
مدیران وزارت نیرو سال گذشته وعده دادند که تابستان ۱۴۰۴ قطعی برق نداریم که محقق نشد و اکنون وعده راه‌اندازی ۷۰۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی تا پایان سال را می‌دهند. در ۴ ماه گرم سال‌های ۱۴۰۱، ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ در دولت سیزدهم تامین برق صنایع ۲۰ درصد بیشتر از سال ۱۴۰۰ بود اما امسال کمتر شده است.
