زنگ خطر برای اقتصاد جهانی | عبور بدهی ملی آمریکا از مرز ۳۷ تریلیون دلار  

به گزارش همشهری آنلاین، عبور بدهی آمریکا از مرز ۳۷ تریلیون دلار، تنها یک «رقم» نیست؛ نشانه‌ای از تشدید یک بحران ساختاری است که ثبات اقتصاد جهانی را تهدید می‌کند. همان‌طور که ری دالیو یک تحلیل گر بازار های مالی هشدار می‌دهد، «وقتی بدهی‌ها سریع‌تر از درآمدها رشد کنند، پایان بازی نزدیک است». اکنون پرسش اساسی این است: آیا کنگره آمریکا پیش از رسیدن به «صخره‌های» ویرانگر، اراده لازم برای چرخش ناگهانی قایق را دارد؟ پاسخ این پرسش نه‌تنها آینده اقتصاد آمریکا، که سرنوشت نظم مالی جهان را رقم خواهد زد.

ریشه‌های بحران

افزایش سرسام‌آور بدهی‌های آمریکا تصادفی نیست. تحلیل داده‌های تاریخی نشان می‌دهد سه عامل کلیدی این روند را شکل داده‌اند.

نکته اول کاهش مالیات ها بدون جبران درآمدها است. قانون «لایحه بزرگ و زیبا» که در دوران ترامپ تصویب شد، با کاهش مالیات‌های شرکتی از ۳۵ درصد به ۲۱ درصد، کسری بودجه را تشدید کرد. دفتر بودجه کنگره (CBO) پیش‌بینی می‌کند این قانون به‌تنهایی ۴.۱ تریلیون دلار تا ۲۰۳۳ به بدهی اضافه خواهد کرد.

اما این همه ماجرا نیست هزینه‌های نظامی و اجتماعی از دیگر عوامل رشد بدهی آمریکا بوده است. بودجه نظامی آمریکا در ۲۰۲۴ به ۸۸۶ میلیارد دلار رسید (۴۰ درصد کل هزینه‌های نظامی جهان). از سوی دیگر، هزینه‌های برنامه‌های رفاهی مانند مدیکِر و سوشال سکیوریتی با پیر شدن جمعیت، سالانه ۵ درصد رشد می‌کند.

همه‌گیری کووید-۱۹ و بسته‌های محرک مالی ۵ تریلیون دلاری و اخیراً کمک‌های نظامی به اوکراین و اسرائیل، نیز بار بدهی آمریکا را افزایش داده‌اند.

هشدارهای کارشناسان

ری دالیو، مؤسس بریج‌واتر، وضعیت کنونی را «قایقی در مسیر برخورد با صخره‌ها» توصیف می‌کند. به گفته او، بدهی انباشته مانند پلاک در شریان‌های اقتصاد عمل می‌کند و در نهایت می‌تواند به «انسداد» (فروپاشی سیستم) منجر شود. آمار ها نیز نشان می دهد سود پرداختی بدهی آمریکا در ۲۰۲۳ به ۹۵۰ میلیارد دلار رسید (بیش از کل بودجه دفاعی) و پیش‌بینی می شود سود بدهی تا ۲۰۳۳ به ۱.۴ تریلیون دلار برسد.

چرا بدهی آمریکا برای جهان مهم است؟

افزایش بدهی‌های آمریکا فقط یک مسئله داخلی نیست؛ تهدیدی برای اقتصاد جهانی محسوب می‌شود. در درجه اول بخش عمده مبادلات تجاری جهان با دلار انجام می شود و اگر اعتبار آمریکا زیر سؤال رود، ارزش دلار کاهش می‌یابد و تورم جهانی را دامن می‌زند (مانند افزایش قیمت نفت و غلات که به دلار قیمت‌گذاری می‌شوند).

نکته دوم احتمال فرار سرمایه گذاران است در صورت کاهش اعتماد به اقتصاد آمریکا، سرمایه‌گذاران جهانی به سمت طلا یا ارزهای دیگر می‌روند که بی‌ثباتی بازارها و افزایش نرخ وام‌های بین‌المللی را در پی دارد.

افزای بدهی آمریکا همچنین اثر دومینو وار بر کشورهای جهان به ویژه اقتصاد های نوظهور دارد. بسیاری از کشورها (مانند هند و برزیل) ذخایر ارزی خود را در اوراق خزانه آمریکا سرمایه‌گذاری کرده‌اند.کاهش ارزش این اوراق، بحران بدهی در اقتصادهای در حال توسعه را تشدید می‌کند.

همه اینها در حالی است که آمریکا با کسری بودجه شدید، توانایی پاسخ به بحران‌های آینده (مانند رکود یا جنگ) را از دست می‌دهد. این ضعف، امنیت اقتصادی متحدانش (از اروپا تا شرق آسیا) را تهدید می‌کند.

اصلاح یا سقوط؟

بدون انجام اقدام فوری، در شرایط فعلی اقتصاددانان وقوع چند سناریو را محتمل می دانند. به زعم اقتصاددانان در صورت فروپاشی اعتماد به اقتصاد آمریکا نرخ بهره اوراق خزانه داری آمریکا افزایش خواهد یافت و تورم نیز تشدید می شود.

همچنین عبور بدهی از ۴۰ تریلیون دلار می تواند به کاهش رتبه اعتباری آمریکا منجر شود. سناریوی دیگر تضعیف هژمونی دلار است. کشورهایی مانند چین و روسیه در حال ایجاد سیستم‌های پرداخت جایگزین (مثل یوان دیجیتال) هستند تا وابستگی به دلار را کم کنند.

کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، اخیراً هشدار داده: «مسیر بدهی‌های آمریکا ناپایدار است. این فقط مشکل واشنگتن نیست؛ خطری سیستمی برای اقتصاد جهانی است.»