سنگربندی با هوش مصنوعی در جنگ اقتصادی | ترکیه چگونه بازار عراق را قبضه می‌کند؟
به گزارش همشهری‌آنلاین، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند گفت: درباره اهمیت جنگ اقتصادی و نقش تجار در این موضوع گفت: موضوع جنگ اقتصادی را می‌توان در قالب مفهوم عمیق‌تری به نام جهاد اقتصادی مطرح کرد که در آن مواردی چون اعتقادات و ملیت هم موضوعیت پیدا می‌کند. بنابراین در جهاد اقتصادی، علاوه بر تلاش برای تأمین معیشت مردم، باید برای حفظ عزت، استقلال و آینده کشور هم تلاش کرد.
سیدطه‌حسین مدنی در گفت‌وگو با همشهری آنلاین، تصریح کرد: موضوع جهاد اقتصادی با توجه به جنگ اخیر و در شرایطی که کشور در یک مواجهه سنگین چندبعدی قرار دارد؛ بیش‌ازپیش اهمیت پیدا کرده و باید هر بخش، نقش خود را در این زمینه بداند. مردم، حاکمیت، تولیدکنندگان و تجار، چهار ضلع اصلی جهاد اقتصادی هستند که هر بخش می‌تواند با انجام یک سری موارد، نقش خود را در این موضوع مهم ایفا کند.
وی افزود: مردم بازوهای این جهاد هستند و باید به مواردی چون سبک مصرف، خرید کالاهای داخلی و مدل سرمایه‌گذاری توجه کنند. حاکمیت هم در جنگ اقتصادی باید به سیاست‌گذاری و اجرای طرح‌های دقیقی بپردازد. تولیدکنندگان قلب جهاد اقتصادی هستند و بدون تولید هیچ‌چیزی جریان ندارد.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با بیان اینکه تجار در جهاد و جنگ اقتصادی نقش بسیار ویژه‌ای دارند، گفت: نقش تجار بعد از جنگ اخیر و احتمال تشدید تحریم‌های اقتصادی، چشمگیرتر از قبل شده است.
تاجر، بازیگر کلیدی در میدان جهاد اقتصادی
مدنی توضیح داد: نقش تاجر، برخلاف تصور سنتی که صرفاً به دادوستد محدود می‌شود؛ امروز یک عنصر راهبردی در خط مقدم جهاد اقتصادی است. او نه‌تنها باید با تحلیل میدان رقابت جهانی، فرصت‌ها و تهدیدها را بشناسد، بلکه می‌تواند با ابتکار عمل در حوزه صادرات، تأمین کالاهای حیاتی، شناسایی بازارهای نو و حتی انتقال فناوری، نقشی ایفا کند که در بسیاری از کشورها بر عهده ساختارهای دولتی است.
وی ادامه داد: درست است که نقش مردم، تولیدکنندگان و حاکمیت در موضوع جهاد اقتصادی مهم است و جهاد اقتصادی، بدون مردمی که متحد باشند، حاکمیتی که موانع را بردارد و تولیدکننده‌ای که کیفیت را جدی بگیرد؛ تحقق‌پذیر نیست اما تحقق این اجزا، بدون پیشرانی و جسارت تاجر نیز به سرانجام نمی‌رسد. به‌بیان‌دیگر، چشم امید همه اینها درنهایت به دست تاجر است.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند خاطرنشان کرد: تاجر می‌تواند با روش‌هایی مانند پیدا کردن بازارهای جدید برای تولیدکننده ایرانی، ورود مستقیم به زنجیره تأمین کالاهای تحریمی و سرمایه‌گذاری در لجستیک صادراتی به ایفای نقش بپردازد. حتی تجار خوش‌نام می‌توانند نوعی دیپلماسی اقتصادی غیردولتی را هم پیش ببرند.
وی افزود: تجار در این مسیر نباید منتظر دولت بمانند چون شرایط ایده‌آل، هیچ‌گاه از بالا مهیا نمی‌شود. بنابراین تاجر ایرانی، در عین پایبندی به قانون، می‌تواند با خلاقیت، شبکه‌سازی و تحلیل موقعیت‌های جهانی و منطقه‌ای، مسیر خود را باز کند. این همان کاری است که تجار موفق در ترکیه، هند، امارات و حتی اروپا در مقاطع مختلف انجام داده‌اند.
مدنی اضافه کرد: برخی ممکن است تصور کنند که بدون حمایت حاکمیت یا تولیدکنندگان نمی‌توان گامی جدی برداشت، اما تاریخ اقتصاد جهان نشان داده که در بزنگاه‌ها، این فعالان اقتصادی جسور بوده‌اند که پیشتاز تحول شده‌اند.
الگوهایی از جهان، وقتی تجار پیشتاز شدند
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند در ادامه به نمونه‌های تاریخی از اثرگذاری تجار در عرصه‌های مهم اشاره کرد و گفت: زمانی که آلمان مشغول بازسازی پس از جنگ جهانی دوم بود؛ در کنار ساختار دولت رفاه، این تجار و بازرگانان محلی بودند که با ارتباط‌گیری با بازارهای کشورهای هم‌سوی خود، نقشه صادراتی جدیدی برای آلمان نوین ترسیم کردند. آنها با نهادهایی مانند اتاق‌های بازرگانی فعال و مستقل، حتی در خلأ سیاست روشن دولت، جهت بازار را ساختند.
وی افزود: چین یکی دیگر از نمونه‌های قابل‌توجه است. برخلاف تصور رایج، چین صرفاً با فرمان از بالا پیش نرفت. تجار محلی در استان‌های جنوبی، با جسارت ورود به تجارت آزاد، ارتباط‌گیری با بازارهای جهانی و آزمون‌وخطا در شیوه‌های بازرگانی، نقش تعیین‌کننده‌ای در خلق «معجزه اقتصادی چین» داشتند؛ تا آنجا که دولت مرکزی، بعدها مدل آنها را رسمی کرد.
مدنی روسیه را یکی دیگر از نمونه‌های قابل‌ذکر دانست و گفت: در مقابله با تحریم‌های غرب، بخش مهمی از تاب‌آوری اقتصادی روسیه، ناشی از شبکه غیررسمی و نیمه‌رسمی تجار بین‌المللی روس بود که توانستند با مسیرهای جایگزین، همچنان کالاهای راهبردی را جابه‌جا کنند. این شبکه‌ها مستقل عمل کردند، اما اثر ملی داشتند.
وی به تجربه تجار ترکیه‌ای هم اشاره و خاطرنشان کرد: در سال‌های اخیر، صادرکنندگان ترکیه در بازار عراق، جایگاه ثابتی در حوزه کالاهای مصرفی و مصالح ساختمانی پیدا کرده‌اند. اما موفقیت آنها صرفاً نتیجه کیفیت، قیمت و یا حتی حمایت دولت ترکیه از تجار نیست بلکه حاصل تحلیل دقیقِ داده‌های منطقه‌ای، الگوی مصرف، سنجش بازار و رقبا و حتی نوع بسته‌بندی است. این در حالی است که تجار ایرانی با همین کالاها و حتی قیمت پایین‌تر، وارد این بازار شده‌اند اما نتوانسته‌اند حضوری پایدار داشته باشند و منابع آنها به‌نوعی تلف شده است.
چه باید کرد؟
مدنی خاطرنشان کرد: با توجه به موارد گفته شده؛ اهمیت نقش تجار در اقتصاد کشور بر کسی پوشیده نیست. اما سؤال اینجاست که تجار چگونه باید در این حوزه، نقش خود را ایفا کنند.
وی افزود: یکی از مشکلات تجار ایرانی این است که نه با شناخت و تحلیل مبتنی بر ابزارهای نوین و هوشمند، بلکه بر اساس ارتباطات، تجربه و یا شناخت‌های سنتی وارد بازارهای خارجی می‌شوند. همین وضعیت باعث عدم موفقیت بسیاری از آنان می‌شود.
دستیابی به بازارهای صادراتی به استفاده از هوش مصنوعی
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند تصریح کرد: در عصر هوش مصنوعی، به دست آوردن سهم از بازار کشور هدف دیگر وابسته به حضور در نمایشگاه و چند جلسه تجاری نیست. از طرف دیگر شناخت دقیق تقاضا، رقبای موجود، زمان ورود، نوع بسته‌بندی، استانداردهای قابل‌پذیرش و حتی طراحی رنگ، نیازمند داده است. داده‌هایی که بدون کمک ابزارهای تحلیلی و هوش مصنوعی، دستیابی به آنها یا ممکن نیست، یا بسیار پرهزینه است.
وی خاطرنشان کرد: پلتفرم‌های هوشمند می‌توانند با کمترین هزینه، شبیه‌سازی دقیق‌تری از رفتار بازار هدف ارائه دهند و به تاجر نشان دهند کجا و با چه محصولی در چه زمان و با چه سطحی از رقابت باید وارد شود. برای مثال رقابت مستقیم در کشورهای همسایه با بازیگران بزرگی مثل ترکیه، همیشه ضروری نیست. در بسیاری از موارد، می‌توان با انتخاب هوشمند بازار، موقعیت‌هایی را تصاحب کرد که رقبای بزرگ هنوز به آنها ورود نکرده‌اند یا آنها را نادیده گرفته‌اند.
مدنی گفت: بدیهی است دولت‌ها می‌توانند نقش تسهیلگر داشته باشند؛ اما یک صادرکننده حرفه‌ای، خود را معطل تصمیمات دولتی‌ها نمی‌کند و به‌صورت مستقل، پیش‌دستانه، و دقیق به دنبال حداکثر راندمان است.
مدنی در پایان گفت: کشور ما اگر امروز تحت‌فشار و محدودیت قرار دارد؛ اما در عوض از منابع، بازار، جوانان نخبه و تجربه تاریخی بسیار خوبی برخوردار است و می‌تواند با جهاد اقتصادی از این ظرفیت‌ها برای رشد و توسعه همه‌جانبه استفاده کند. اگر این چهار ضلع در کنار یکدیگر قرار گیرد؛ جهاد اقتصادی به یک سامانه مقاومت ملی تبدیل خواهد شد.
