چالش وابستگی شرکت های بورس به انرژی | هشدار یک اقتصاد دان
به گزارش همشهری آنلاین، همایش سالانه بازار سرمایه امروز برگزار شد. در این همایش رئیس جمهور از تلاش دولت برای حذف قیمت گذاری دستوری،کنترل تورم و رفع ناترازی ها خبر داد و رئیس سازمان بورس نیز خواستار حذف قیمت‌گذاری و کاهش عدم‌قطعیت ها در اقتصاد شد.
در عین حال اما مسعود نیلی اقتصاد دان با بیان اینکه ساختار صنعت کشور به شدت به سمت صنایع انرژی‌بر نظیر پتروشیمی و فلزات پایه تغییر یافته است تأکید کرد : حدود ۷۰ درصد وزن بازار سرمایه متعلق به همین صنایع است که به دلیل تمرکز بالا و وابستگی شدید به منابع ارزان آب و انرژی، در معرض خطر فروپاشی جدی در سال‌های آتی قرار دارند و ادامه این روند می‌تواند شوک‌های بزرگی به اقتصاد ایران وارد کند.
نیلی در سخنرانی خود اعلام کرد که در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا پایان ۱۴۰۳، در حالی که رشد واقعی اقتصاد ایران حدود ۱۳ درصد بوده، شاخص بورس بیش از ۱۲۵ برابر شده است. او این ناهماهنگی را بسیار فراتر از تورم دانست و آن را یک استثنا در جهان معرفی کرد.
به گفته نیلی، در دو دهه اخیر، ساختار صنعت ایران از صنایع متکی بر واردات به سمت صنایع متکی بر انرژی و آب تغییر جهت داده است.این صنایع انرژی‌بر مانند پتروشیمی، فولاد و آلومینیوم که اکنون ۷۰ درصد وزن بازار سرمایه را تشکیل می‌دهند و سهم بالایی در صادرات غیرنفتی دارند، به دلیل مصرف فزاینده گاز و آب و کاهش سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز، در خطر جدی قرار دارند.
نیلی خواستار اقدام فوری و عاجل وزارتخانه‌های صمت، نفت و اقتصاد برای تدوین برنامه‌ای دقیق برای آینده این صنایع شد تا از بروز شوک‌های بزرگ در اقتصاد جلوگیری شود.
تأکید دولت بر کسری بودجه و ناترازی‌ها به عنوان ریشه تورم
مسعود پزشکیان، رئیس جمهور، نیز در این همایش، دغدغه اصلی دولت را کنترل تورم عنوان کرد و صریحاً اعلام کرد که یکی از عوامل اصلی تورم، کسری بودجه ناشی از افزایش هزینه‌ها و عدم تناسب کارایی دولت با هزینه‌هایش است.
رئیس جمهور ناترازی‌ها را یک واقعیت دانست و با اشاره به هدررفت منابع تولید نفت و گاز به دلیل سیاست‌گذاری نادرست، وعده داد که در صورت صرفه‌جویی در انرژی، منابع حاصل از آن صرف بهبود معیشت مردم خواهد شد.
او بر تلاش دولت برای افزایش امنیت اقتصادی و فراهم کردن بستر مناسب برای فعالیت بخش خصوصی به عنوان وظیفه اصلی دولت تأکید کرد.
راهبرد وزارت اقتصاد: مقابله با تورم و افزایش نقش بازار سرمایه
سید علی مدنی‌زاده، وزیر اقتصاد، نیز اصلی‌ترین چالش‌های اقتصاد را تورم فزاینده و ناترازی‌های انباشته (بانکی، بودجه‌ای، انرژی و صندوق‌های بازنشستگی) دانست و راهبرد اصلی دولت را مقابله با تورم اعلام کرد.
به گفته او مهم‌ترین راهکار دولت، مقابله جدی با ناترازی بودجه و ناترازی بانکی (از طریق افزایش سرمایه و سلامت‌سازی بانک‌ها) و رانت‌زدایی است.
وزیر اقتصاد از رونمایی طرح “رویش در آینده نزدیک خبر داد که با هدف بازگشت منابع خرد و راکد مردم به اقتصاد و بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری در تولیدات ارزآور طراحی شده است.
مدنی‌زاده با اشاره به اینکه در حال حاضر ۸۰ درصد تأمین مالی بانک‌محور است، تأکید کرد که راهبرد وزارت اقتصاد پررنگ کردن نقش بازار سرمایه در تأمین مالی است و تأمین مالی شرکت‌های بزرگ به بورس و شرکت‌های کوچک و متوسط به بانک‌ها سپرده خواهد شد.
درخواست سازمان بورس: رفع ناترازی‌ها برای پیش‌بینی‌پذیری بیشتر
حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس، نیز ضمن ارائه گزارشی از تاب‌آوری بازار سرمایه در شرایط اخیر و رشد بیش از ۲۰ درصدی بازار در ۳ ماه اخیر، مهم‌ترین خواسته فعالان بازار را حذف قیمت‌گذاری دستوری و چاره‌اندیشی برای کاهش ناترازی‌ها دانست.
او تأکید کرد: برای توسعه و عمق‌بخشی به بازار سرمایه و تحقق هدف رسیدن اندازه بورس ایران به ۴۰۰ میلیارد دلار، لازم است پیش‌بینی‌پذیری بازار افزایش یابد و عدم‌قطعیت‌ها کاهش پیدا کند.
به گفته او عرضه اوراق سلف نفتی و ارزی و توسعه بازار شرکت‌ها و صندوق‌های پروژه‌ای از جمله برنامه‌های این سازمان برای فعال‌سازی بازار اولیه و توسعه اقتصادی است.